Ông Nguyễn Văn Đoan, một chủ cơ sở thu mua ớt cho biết: Tôi thu mua ớt không chỉ ở Quỳnh Phụ mà của các tỉnh phía Bắc để xuất sang Trung Quốc, trung bình mỗi ngày từ 8 - 10 tấn, cao điểm lên đến 30 tấn. Năm nay, sức tiêu thụ của thị trường Trung Quốc kém vì vậy giá ớt thấp, đi thu mua mà thấy bà con than thở, lượng ớt thu mua cũng giảm.

Hiện nay, toàn bộ diện tích ớt đông của huyện Quỳnh Phụ, nơi được xem là thủ phủ ớt của tỉnh đã cho thu hoạch. Gặt hái thành quả, công sức bỏ ra đầu tư sau bao tháng ngày vất vả, trông mong nhưng thay bằng niềm vui là vẻ mặt buồn chán khi giá ớt cứ giảm dần rồi “ì ạch” ở mức thấp. 

Với 6 sào ớt đang vào thời kỳ chín rộ, như mọi năm, gia đình bà Nguyễn Thị Từ, xã An Cầu phải mượn người, đổi công để thu hoạch nhưng năm nay, giá ớt thấp, nông dân cũng ngại hái. 

Bà Từ cho hay: Nhiều năm nay, chúng tôi trồng ớt từ tháng 8 để thu hoạch sớm, đón giá cao đầu vụ. Tuy giá ớt thay đổi từng ngày nhưng cũng mang lại thu nhập cao hơn nhiều trồng lúa và các cây màu vụ đông khác. Năm nay, sản lượng ớt dự kiến khá cao nhưng trong khi mức đầu tư lớn (từ 3,5 - 4 triệu đồng/sào) thì với giá như hiện nay nông dân chỉ có lỗ. Nếu như mớ rau, củ khoai chúng tôi còn mang bán lẻ ngoài chợ được nhưng hàng tạ ớt thu hái mỗi ngày, không bán cho thương lái thì chỉ đem bỏ.

Giá ớt thấp, các thương lái cũng thu mua cầm chừng.

Ông Vũ Đức Chiêu, Giám đốc HTX DVNN xã Quỳnh Hội cho biết: Vụ đông năm nay, Quỳnh Hội trồng được 90ha ớt, hiện đã bước vào giai đoạn thu hoạch rộ. Khác với mọi năm, đầu vụ giá ớt thường cao do lượng ớt thu bán chưa nhiều, thấp nhất cũng đạt 20.000 đồng/kg nhưng năm nay, từ 18.000 đồng giảm dần xuống mức 8.000 đồng và hiện thương lái đang thu mua mức 10.000 đồng/kg. Chi phí đầu vào năm nay cũng tăng cao do sâu bệnh hại gia tăng, theo ước tính, với giá bán từ 17.000 - 20.000 đồng/kg thì người trồng mới có lãi, 8.000 - 10.000 đồng/kg như hiện nay thì hòa vốn, có khi còn lỗ nếu đầu tư cao.

Diện tích trồng ớt của huyện Quỳnh Phụ duy trì hàng năm đạt trên 1.000ha, trong đó tập trung chủ yếu ở vụ đông, trồng chủ lực ở các xã: Quỳnh Hội, Quỳnh Minh, An Ấp, An Cầu, An Quý... Đây là cây trồng truyền thống của huyện, những năm trước giá trị thường đạt 300 - 400 triệu đồng/ha.  Để nâng cao giá trị và tính bền vững cho cây ớt, nhiều HTX đã đứng ra làm cầu nối giữa nông dân và doanh nghiệp trong tiêu thụ sản phẩm. Nhưng liên kết này không bền vững một phần do không hài hòa được lợi ích giữa nông dân - doanh nghiệp, một phần do sức “hấp dẫn” của hàng trăm thương lái bởi giá mua được điều chỉnh từng ngày, bởi sự “dễ tính” trong thu mua sản phẩm.
Liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân là điều kiện sống còn trong sản xuất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa. Tuy nhiên, để hình thành và duy trì mối liên kết này cần có sự đồng tâm, hiệp lực cao đối với cả nông dân, doanh nghiệp và chính quyền các cấp.  

Lưu Ngần